Stein Edvard Nerland (born in Molde in 1970, Norway)
1995-1998: Academy of Fine Arts in Poznan, Poland, MA v/ Jaroslaw Kozlowski, 1993-1995: Academy of Fine Arts in Warsaw, Poland, 1990-1993: University in Oslo.
Sselected shows & exhibitions
1997: Wish you a nice journey III, Future Preview, Oslo, Norway, 1998: Homage to Magritte, Galerei Narvesen, Oslo, Norwy, 1999: Not Yet, Galeria AT, Poznan, Poland, 1999: Return, More og Romsdal Kunstnersenter, Molde, Norwy, 1999: Meeting, 2112 Gallery, Copenhagen, Denmark, 2007: Kunst rett Vest, 2008: Kunst rett Vest; Sekkefabrikken Kulturhus, Slemmestad, Norway.
CONTACT: www.nerland.dk
click to enlarge Hard-boild wonderland and the End of the world, 2011, mixed media including LED, mirrors and acrylic, 30 x 50 cm
click to enlarge Hard-boild wonderland and the End of the world, 2011, mixed media including LED, mirrors and acrylic, 30 x 50 cm
Nice here, 2005, oil on canvas, 120 x 140 cm
Metamorphosa, 2003, oil on canvas, 120 x 140 cm
Homage to Magritte,1998, mixed media
Eat all, 2003, oil on canvas, 120 x 1040 cm
Przez ocean
Mity i symbole umożliwiają nam odnajdowanie i ożywianie najstarszych i najgłębszych pragnień. Pozwalają nam one znaleźć się w świecie, gdzie słowo jest często bezsilnym, pozbawionym siły intruzem. Czasami alegoria lub baśń pozwalają nam na chwilę cofnąć się do czasu, gdy świata nie dało się opisać w jednoznaczny i czytelny sposób. Podobną moc może mieć czasami kształt lub znak wizualny.
Nawet pobieżny ogląd i obserwacja sztuki Steina Edwarda Nerlanda pozwala nam zauważyć, że mamy do czynienia z bardzo silną i wyrazistą indywidualnością. Nie ma znaczenia czy artysta maluje obraz czy tworzy obiekt w przestrzeni. Jeśli mamy okazję oglądać prace artysty zestawione obok siebie, to okazuje się, że różnicowanie mediów i technik artystycznych nie wpływa w istotny sposób na pole zainteresowań artysty i siłę przekazu. Przestrzeń instalacji lub struktura płótna są tak starannie i przemyślnie zorganizowane, że nie musimy stawiać sobie zbędnych pytań i odwracać uwagi od samej sztuki. Artysta w oczywisty sposób podporządkowuje sobie użyte środki i narzędzia i traktuje je wyłącznie jako funkcjonalny nośnik idei. Dokładna kompozycja i kolorystyka jego prac jest wyrazem jednorodności świata, który artysta opisuje. Przez swoją sztukę artysta wyraża swoje idee i przemyślenia, a zarazem stawia odbiorcy kłopotliwe niekiedy i niewygodne pytania.
Można wyróżnić dwa obszary, które w szczególny sposób interesują artystę. Pierwszy z nich wiąże się ze światem dziecięcych gier i zabaw oraz ze światem symboli i mitów, który znajduje się w baśniach i opowieściach tworzonych dla dzieci. Echa takich zainteresowań bez trudu odnajdziemy w obrazie "Methamorphosa limited" i w instalacji "Hommage to Magritte". Niepokojąca atmosfera tych prac w przedziwny sposób nawiązuje do samotnego, zagubionego w lesie domu, który odnajdują Jaś i Małgosia w dosyć przerażającej baśni braci Grimm. Dziecięcy świat obecny jest w dosłowny sposób w instalacjach "Wish you a nice yournay I" i w "Wish you a nice yournay II". Tym razem nie jest to baśniowy świat niedomówień, ale groźny i przewrotny świat zmuszający nas do redefinicji sądów i wyobrażeń na temat beztroski dziecięcego świata. Gry i zabawy tego świata są oczywistym wstępem i przygotowaniem się do brutalności świata ludzi dorosłych. Delikatniejszy i przystępniejszy jest dla nas baśniowy klimat obrazów "Hungry alone" i together". Są one nieco przeskalowane i zdeformowane, przez co przypominają naiwność dziecięcych rysunków. Oba obrazy są bardzo urokliwe i baśniowe, a znajdujące się na nich jabłka przypominają zatrute jabłko z baśni o Królewnie Śnieżce, także spisanej przez braci Grimm. W przypadku obu obrazów jabłko zdaje się reprezentować ożywczy zewnętrzny świat, który jest tuż za oknem (świat poza oknem pełen jest koloru i ożywia monochromatyczne wnętrze w "Hungry alone"). Jabłko jest bardzo silnym symbolem pełni i całości obecnym w naszej kulturze od tysięcy lat. W obrazach Steina Nerlanda jest ono źródłem życia i znakiem zapraszającym do odważnego wyjścia w świat lub choćby zaglądnięcia poza znany, ale wyjałowiony świat.
Drugim obszarem, do którego odnosi się twórczość norweskiego artysty jest woda. W pracach związanych z wodą artysta sięga do archetypów i symboli sięgających jeszcze głębiej. Woda wiąże się z domniemanym początkiem i pierwszym domem człowieka i pochodzeniem wszelkiego życia. Świat wody i oceanu odnajdujemy w obrazach "Metamorphosa" i "Nice here" a także w instalacjach "Wish you a nioce journey III" i "Not yet". Szczególnie interesujący i świeży jest sposób, w jaki artysta przedstawia wiosła. Wiosła są narzędziami umożliwiającymi przemieszczanie się na wodzie i symbolizują ruch. Jednak w obrazach z wiosłami sposób ich namalowania i kadrowanie obrazu stwarza sugestię wioseł złamanych, wzajemnie sobie przeszkadzających i niezdolnych do współdziałania. W ten sposób potencjalnie celowy, synchroniczny ruch pozwalający na przemieszczanie się łodzi został zakłócony i ograniczony w znacznym stopniu. Dla powstania takiego wrażenia wystarczyła artyście kłótliwość form i sposób położenia farb. Ruch jest zupełnie niemożliwy w instalacji, "Wish you a nice journay III" gdzie wiosła są przymocowane do kaloryfera i umywalkowej baterii. W tym przypadku ruch może być czysto iluzoryczny, co ironicznie podkreśla papierowa łódka w umywalce. Przestrzeń, w której może się dokonać jakikolwiek ruch, to tylko świat wyobraźni artysty i odbiorcy jego sztuki. Są tylko wiosła i uwięziona w naczyniach woda (umywalka i rury) i jest potencjalna funkcja ruchu. Naszą wędrówkę możemy zacząć w każdej chwili, wystarczy znaleźć w sobie siły i odwagę do wyruszenia w podróż w nieznane.
Warto jeszcze raz podkreślić staranność i wizualną stronę prac Steina Edwarda Nerlanda. Pamiętajmy jednak, że jest to tylko warstwa, pod którą kłębią się bardzo trudne i ryzykowne pytania. Warto podjąć próbę samodzielnego znalezienia odpowiedzi na wezwania, które stawia przed nami artysta.
Dariusz Głowacki
